Օտորինոլարինգոլոգ (ԼՕՌ) 

Կրթություն

2015-2018թթ․ Երևանի պետական բժշկական համալսարան, կլինիկական օրդինատուրա՝ օտորինոլարինգոլոգիա մասնագիտությամբ
2013-2015թթ․ Երևանի պետական բժշկական համալսարան, ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետ, մագիստրատուրա
2008-2013թթ․ Երևանի պետական բժշկական համալսարան, ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետ, բակալավրիատ

Վերապատրաստումներ
Գործնական դասընթացներ

2021թ․Հաուզ ականջի ինստիտուտի քունքոսկրի վիրաբուժական հատման գործնական դասընթաց

Վալենսիա, ԱՄՆ

2021թ․ Քունքոսկրի վիրաբուժական հատման գործնական դասընթաց
Մոսկվա, Ռուսաստան 2019թ․ 4-րդ էսթետիկ և ֆունկցիոնալ սեպտորինոպլաստիկայի վիրաբուժական հատման գործնական դասընթաց
Բորդո, Ֆրանսիա

2019թ․ Մասաչուսեթսի աչքի և ականջի հիվանդանոցի քունքոսկրի վիրաբուժական հատման գործնական դասընթաց,
Բոստոն, ԱՄՆ

2018թ․ Ականջաբանության և քունքոսկրի վիրաբուժության 14-րդ գործնական դասընթաց, Ցյուրիխ, Շվեյցարիա

2017թ․ Քթի հարակից ծոցերի ֆունկցիոնալ և ռադիկալ էնդոսկոպիկ վիրաբուժության դասընթաց,
Բորդո, Ֆրանսիա

2017թ․ Salzburg WEILL CORNELL seminar, Կրծքավանդակի օրգանների, գլխի և պարանոցի ուռուցքաբանություն,
Զալցբուրգ, Ավստրիա

Պրակտիկա
2019թ․ Հարվարդի բժշկական դպրոց, Մասաչուսեթսի աչքի և ականջի հիվանդանոց,
Բոստոն, ԱՄՆ
2018թ․ Հարվարդի բժշկական դպրոց, Մասաչուսեթսի աչքի և ականջի հիվանդանոց,
Բոստոն, ԱՄՆ

Մասնագիտական գործունեություն
2018թ-ից «Աստղիկ» ԲԿ, օտորինոլարինգոլոգ

Միջազգային Կոնֆերանսներ

2016թ․ SIO 103-րդ ազգային կոնգրես,
Հռոմ, Իտալիա

2017թ․ IFOS ՔԿԱ Համաշխարհային կոնգրես,
Փարիզ, Ֆրանսիա

Կոնֆերանսներ, որոնք կազմակերպվել են իմ մասնակցությամբ
2016թ․Հաղթահարենք քաղցկեղը ժպիտով, կազմակերպիչ,
Երևան, Հայաստան

2017թ․ Թոքերի քաղցկեղի վիրաբուժական բուժում, OMI սատելիտային սիմպոզիում, կազմակերպիչ,
Երևան, Հայաստան

2018թ․ Գլխի և պարանոցի քաղցկեղի վիրահատական բուժում, OMI սատելիտային սիմպոզիում, կազմակերպիչ,
Երևան, Հայաստան

Անդամակցություններ
«Վիրաբուժական Ուռուցքաբանության Հայկական Միության» խորհրդի անդամ
«Հայաստանի Երիտասարդ Ուռուցքաբանների Խմբակի» անդամ

Կրթություն

1980-1986 թթ․ - ԵՊԲԻ բուժական ֆակուլտետ, գերազանցության դիպլոմ

1986 – 1987թթ․ - Ն․Կ․ Կրուպսկայայի անվ․ Մանկաբարձության և գինեկոլոգիայի ԳՀԻ,   ինտերնատուրա

1989-1992 - Մոր և մանկան առողջության Համամիութենական ԳՀԻ , ՌԴ, Մոսկվա, առկա ասպիրանտ մանկաբարձություն և գինեկոլոգիա, ասպիրանտուրա

Աշխատանքային գործունեություն

1984-1986 թթ․  - Վ․Ի․ Լենինի անվ․Հանրապետական կլինիկական  հիվանդանոց, բուժակ

1987-1989 թթ․   - Հոկտեմբերյանի Կենտրոնական Շրջանային Հիվանդանոցի Ծննդատուն, մանկաբարձ – գինեկոլոգ

1989-1992 թթ․  - Մոր և մանկան առողջության Համամիութենական ԳՀԻ , ՌԴ, Մոսկվա, առկա ասպիրանտ մանկաբարձություն և գինեկոլոգիա

1993 – 1999 թթ․ - ք․ Երևանի 2- րդ Ծննդատուն, մանկաբարձ – գինեկոլոգ

1999-2003 թթ․  - ք․ Երևանի 2- րդ Ծննդատուն, տնօրենի գիտական գծով տեղակալ

2003 – 2008 թթ․  - <<Նաիրի>> ԲԿ գինեկոլոգիայի ծառայությունների ժամկետային   պայմանագիր, գինեկոլոգ

2008-2009 թթ․  - Մոր և մանկան առողջության պահպանման ԳՀԿ մանկաբարձ- գինեկոլոգ

2009-2010թթ․ - Մ․ Հերացու անվան Պետ․ Բժշկական Համալսարան մասնագիտական շարունակական կրթության բաժնի պետի տեղակալ

2010-2019 թթ․  - ԸՊ և ՍԱ պահպանության Կենտրոն, մանկաբարձ – գինեկոլոգ, գիտական գծով փոխտնօրեն

2011-2014թթ․- Մ․ Հերացու անվան Պետ․ Բժշկական Համալսարան մանկաբարձության և գինեկոլոգիաի թիվ 1 ամբիոն, ասիստենտ

2014 – առ այսօր - Մ․ Հերացու անվան Պետ․ Բժշկական Համալսարան մանկաբարձության և գինեկոլոգիաի թիվ 1 ամբիոն, դասախոս

2019 – առ այսօր - <<Աստղիկ>> ԲԿ, ծննարանային բլոկի ղեկավար

Գիտական գործունեություն

1963թ․ պաշտպանել է թեկնածուական ատենախոսություն,  շնորհվել է բժշկական գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան

Ունի տպագրված 37 հոդված։

Տիրապետում է հայերեն, ռուսերեն լեզուներին կատարյալ, անգլերեն՝ լավ։

Ընտանեկան կարգավիճակ

Ամուսնացած է , ունի 2 որդի։

Կրթություն

2001-2007թթ. Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարան, ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետ

2007-2008թթ. - Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարան, ընդհանուր թերապիա ինտերնատուրա

2008-2009թթ. – ՌԴ Մոսկվայի Սեչենովի անվան  պետական բժշկական համալսարան, ընդհանուր վիրաբուժության ամբիոն ինտերնատուրա

2010-2013թթ. Երևանի Մխիթար Հերացու անվան պետական բժշկական համալսարան, նեյրովիրաբուժության ամբիոն կլինիկական օրդինատուրա

 Համակարգչային գիտելիքներ

MC. office, Internet (word, excel , Access)

 Լեզուների իմացություն

հայերեն, ռուսերեն ՝ գերազանց, անգլերեն՝ լավ, գերմաներեն՝ բավարար։

  Աշխատանքային փորձ

2013թ.-ից մինչ օրս  - <<Էրեբունի>> ԲԿ  Նեյրովիրաբուժական բաժանմունք– բժիշկ-նեյրովիրաբույժ

Վերապատրաստումներ

2019թ. ՌԴ  Ակադեմիկ  Վ.Բ.Պետրովսկու անվան վիրաբուժական գիտահետազոտական կենտրոն- Վերտեբրոլոգիա (ողնաշարաբանություն) թեմայով:

2022թ. ՌԴ Գլխի և պարանոցի  անոթների միկրովիրաբուժական տեխնիկա թեմայով:

Կրթություն

1984- 1995 թթ․սովորել և ավարտել է Էջմիածնի Խ․ Աբովյանի անվան թիվ 4 միջնակարգ դպրոցը

1995-2001թթ․-Երևանին Մխիթար Հերացու անվ․ Պետական Բժշկական համալսարանի Մանկաբուժական ֆակուլտետ

2001-2004թթ․-Ս․ Ավդալբեկյանի անվ․ Առողջապահության ազգային ինստիտուտում կլինիկական օրդինատուրա «Մանկական վիրաբուժություն» մասնագիտությամբ

Վերապատրաստումներ

2015թ․(ԵՊԲՀ), 2021թ․(ԱԱԻ)

2013թ-ին մասնակցություն մանկական անմիզապահության հարցերին նվիրված միջազգային կոնֆերանսին (Մոսկվա, ՌԴ, 5 օր)

2019թ-ին վերապատրաստում օրգանների փոխպատվաստմանը նվիրված հարցերով (Մինսկ, Բելառուս, 2 շաբաթ)

Աշխատանքային գործոնեություն

2002թ-ից մինչ օրս – «Արաբկիր» ԲՀ ԵԴԱԻ, մանկական վիրաբույժ, մանկական ուրոլոգ, կոնքի խոռոչի օրգանների ֆունկցիայի խանգարման ծառայության ղեկավար

2007թ-ին 3 ամիս Երևանի թիվ 1 պոլիկլինիկա

2007-2010թթ․ – ԵՊԲՀ Մանկաբուժության և մանկական վիրաբուժության թիվ 1 ամբիոնի ասիստենտ

2017թ․մինչ օրս – ԵՊԲՀ Մանկական վիրաբուժության ամբիոնի ասիստենտ

Ընտանեկան կարգավիճակ   

ամուսնացած է, ունի 2 երեխա 

Լեզուների իմացություն

Հայերեն՝ մայրենի, ռուսերեն՝ լավ, անգլերեն՝ լավ։

 վնասվածքաբան-օրթոպեդ

ԿՐԹՈՒԹՅՈՒՆ

1999֊2005թթ․ ավարտել է Մխիթար Հերացու անվան Երևանի պետական բժշկական համալսարանի ընդհանուր բժշկության ֆակուլտետը,

2005֊2008թթ․ կլինորդունատուրա վնասվածքաբանություն և օրթոպեդիա մասնագիտությամբ, 

ԱՇԽԱՏԱՆՔԱՅԻՆ ՓՈՐՁ

2008֊2010թթ․ ծառայել է ՀՀԶՈՒ, որպես բուժկետի պետ։

2011թ֊ից մինչ օրս աշխատում է Ռուբիկ Հարությունյանի անվան Աբովյանի բժշկական կենտրոնում, որպես վնասվածքաբան-օրթոպեդ։

Վերապատրաստումներ

ՌԴ, Եվրոպա։

ՄՐՑԱՆԱԿՆԵՐ

2021թ֊ին ՀՀՊՆ կողմից պարգևատրվել է <<Գարեգին Նժդեհ>> հուշամեդալով։

Մարդկության գլուխգործոցը կինն է, նա եղել է, կա ու պետք է լինի մարդկային էության ավանդույթը կրողը, հիմքը ու շարունակողը: Ուստի ցանկացած կին պետք է կյանքում գոնե մեկ անգամ զգա մայրության բերկրանքը, եթե, իհարկե, նա բնությամբ մայր է, ոչ թե ուղղակի երեխա է ունենում, որպեսզի ուրիշները պահեն: Մայր լինելն անձնազոհություն է:

http://bestgroup.am/ զրուցակիցն է  մանկաբարձ-գինեկոլոգ, Արտամարմնային բեղմնավորման հայ-իսրայելական կենտրոնի ռեպրոդուկտոլոգիայի բաժանմունքի կլինիկական ղեկավար ՄԱՐԻՆԱ ՄԿՐՏՉՅԱՆԸ: Նա բավականին հմայիչ կին է եւ հաճելի զրուցակից, մարդ, ով ունի մասնագիտական բարձր որակներ, առաջնորդվում է ազնիվ լինելու սկզբունքով ու վայելում հիվանդների վստահությունը։

-Բժշկուհի, ի՞նչ է արտամարմնային բեղմնավորումը դոնորական ձվաբջիջներով:

-Երբ ամուսնական զույգը բախվում է անպտղության խնդրին, ենթարկվում է մեծ սթրեսի եւ հիասթափության: Ամուսիններն ստիպված են լինում անցնել շատ փորձությունների եւ հետազոտությունների միջով, որոնք երբեմն տեւում են տարիներ: Շատ հաճախ հղիանալու փորձերը անհաջող են լինում, կինը վատնում է տարիները, առողջությունը, ձվարանային պաշարը եւ, իհարկե, ֆինանսները: Պատահում է նաեւ, որ ամուսնական զույգի սեփական ձվաբջջով կամ սերմով նույնիսկ անհնար է լինում հղիանալ, կրել եւ ունենալ առողջ երեխա նույնիսկ արտամարմնային բեղմնավորման (ԱՄԲ) մեթոդով: Եվ միակ ելքը մնում է դոնորական ձվաբջջի կամ սերմի օգտագործումը։ Ընտանեկան զույգերի համար նման որոշում կայացնելը հեշտ չէ։ Հաճախ պացիենտները պրոֆեսիոնալ հոգեբանի օգնություն կարիք են ունենում: Եվ, երբ այդ որոշումը կայացված է լինում, վերջնական արդյունքին հասնելու դեպքում նրանք լինում են անհամեմատ երջանիկ, եւ անպտղության դեմ պայքարի վրա ծախսված բոլոր տարիները հատուցվում են երկար սպասված սիրելի երեխայով։

-Ովքե՞ր կարող են լինել սեռական բջիջների դոնորներ:

-Սեռական բջիջների դոնոր լինելու իրավունք ունեն 18-ից 35 տարեկան, ֆիզիկապես եւ հոգեպես առողջ այն քաղաքացիները, որոնք անցել են բժշկաժառանգաբանական հետազոտություն: Դոնորությունը կարող է լինել անանուն (անոնիմ), որի ժամանակ դոնորի անձնական տվյալները անհայտ են ռեցիպիենտին (ստացողին, ընդունողին), կամ ոչ անանուն:  Վարակային եւ ժառանգական հիվանդությունների հայտնաբերման նպատակով անպտուղ զույգի կողմից ընտրված ձվաբջջի դոնորը ենթարկվում է մանրազնին եւ բազմակողմանի հետազոտության: Անպտուղ (չբեր) կինը՝ ռեցիպիենտը, ընդունում է դեղամիջոցներ, որոնք արգանդի լորձաթաղանթը նախապատրաստում են սաղմի ընդունմանը: Հասուն դոնորական ձվաբջիջը դուրս է բերվում դոնոր կնոջ ձվարանից եւ լաբորատոր պայմաններում բեղմնավորվում անպտուղ կնոջ ամուսնու սերմնաբջիջներով՝ ԻՔՍ-ի տարբերակով: 3-5 օրվա ընթացքում սաղմերը զարգանում են փորձանոթում, որից հետո դրանք տեղադրվում են անպտուղ կնոջ արգանդի խոռոչում: Ռեցիպիենտի եւ դոնորի ցիկլերը համապատասխանեցվում են, կամ կատարվում է սաղմերի սառեցում, եւ հետագայում կինն անցնում է էնդոմետրիումի նախապատրաստում հորմոնալ պրեպարատների միջոցով` պատրաստի սաղմն ընդունելու համար: Դոնորը պետք է ունենա առնվազն մեկ սեփական առողջ երեխա, չունենա ֆենոտիպային ցայտուն առանձնահատկություններ, սուպերօվուլյացիայի (գերձվազատում) խթանելու եւ ֆոլիկուլների պունկցիայի հակացուցումներ:

-Ի՞նչ  ցուցումներ կարող են լինել դոնորի ձվաբջիջների օգտագործման համար։

- Ծնվելիս աղջիկներն արդեն ունենում են որոշակի քանակությամբ ձվաբջիջ մոտ1 500 000 է, եւ կյանքի ընթացքում դրանց թիվը ոչ թե ավելանում, այլ նվազում է, իսկ ռեպրոդուկտիվ շրջանում մնում է միայն 450-500 ձվաբջիջ: Այսպիսով, ձվաբջիջների ամենամեծ քանակը, ինչպես նաեւ դրանց լավագույն որակը լինում է 20-35 տարեկանում: 40 տարեկանից հետո այդ ցուցանիշներն անկում են ապրում, ձվաբջիջները լինում են անորակ ու հաճախ ունենում են ժառանգական շեղումներ:

-Դոնորական ձվաբջիջը ե՞րբ է կիրառվում:

-Դոնորական ձվաբջիջը կիրառվում է՝

Եթե կնոջ երկու ձվարանները հեռացված են առողջական պատճառներով:

Եթե սեփական ձվաբջիջները անորակ են եւ չեն կարող օգտագործվել բեղմնավորման գործընթացում: 

Խթանմանը ձվարանների զգայունության բացակայության դեպքում (դիմացկուն ձվարանների համախտանիշ) կամ դրանց խթանման հակացուցումները:

Եթե կինը ժառանգական կամ ձեռքբերովի հիվանդության կրող է, որը, մեծ հավանականությամբ, կարող է փոխանցված լինել երեխային:

 Եթե հիվանդը ուռուցքաբանական հիվանդության դեմ ստացել է քիմիաթերապիա կամ ռադիոթերապիա:

Եթե կնոջ ձվաբջիջներով արտամարմնային բեղմնավորման (ԱՄԲ) մի քանի փորձերը չեն հանգեցրել առողջ երեխայի ծննդի:

-Դոնորական ձվաբջիջների կամ սերմի օգտագործումը հղիության 100 տոկոս երաշխի՞ք է:

-Չնայած ԱՄԲ ոլորտում գոյություն ունեցող բուժման ժամանակակից եւ բարձր տեխնոլոգիական մեթոդներին, 100 տոկոս երաշխիք, ցավոք, գոյություն չունի: Բայց լավ արդյունքների վիճակագրությունը կայուն աճում, այսօր սառեցրած դոնորոկան սաղմի տեղրմն արդյունավետությունը հասնում է 50-60 տոկոսի: Դրա համար անհրաժեշտ է ընտրել ճիշտ կլինիկա եւ փորձառու բժիշկներ: Ավելի մեծ տարիքային խմբի պացիենտների մեծամասնությունն ունի ուղեկցվող քրոնիկական հիվանդություններ, որոնք կարող են բացասաբար ազդել երեխա կրելու ունակության վրա: Բայց բուժմանը ճիշտ մոտեցում ցուցաբերելու, բժշկի բոլոր ցուցումներին հետեւելու դեպքում դուք անպայման կարող եք հասնել ցանկալի արդյունքի:

-Որպես վերջաբան ի՞նչ խորհուրդ կտաք այն զույգերին, որոնց մոտ ախտորոշվել է անպտղություն:

- Պետք է անընդհատ ձգտել, չհուսահատվել, դիմել մասնագետի, վստահել նրան ու, ինչու ոչ, հավատալ հրաշքի: Ցանկանում եմ, որպեսզի յուրաքանչյուր կին առողջ լինի եւ վայելի մայրանալու բերկրանքը։

մանկաբարձ-գինեկոլոգ

Կրթություն

1989-1995 թթ․ սովորել է երևանի Մխիթար Հերացու անվան բժշկական համալսարանում 

 Ժամանակակից ստոմատոլոգիան ավելի մարդասիրական է

Դժվար թե գտնվի մեկը, որ չցանկանա հայելու մեջ տեսնել իր գեղեցիկ ժպիտի, սպիտակ, առողջ ատամների արտացոլումը: Ատամների սպիտակեցումը ժամանակակից ստոմատոլոգիայում ամենատարածված պրոցեդուրաներից է, բուժգործողություն, որը պրոֆեսիոնալ մոտեցում է պահանջում: Միայն բժիշկը կարող է որոշել գույնի փոփոխման պատճառը, եւ միայն նա կարող է ընտրել խնդիրը հարթելու առավել ճիշտ մեթոդը: Շարունակ կատարելագործվող արդիական նյութատեխնիկական բազան, բուժման նորագույն մեթոդներն ու տեխնոլոգիաները ստոմատոլոգի աշխատանքը դարձնում են ավելի արդյունավետ ու, գեղագիտական առումով, կատարյալ, բայց ոչ հեշտ:http://bestgroup.am/  զրուցակիցն է բժիշկ-ստոմատոլոգ, օրթոպեդ, Վանաձոր քաղաքի «Ժպիտ» ստոմատոլոգիական կլինիկայի ղեկավար ՆԵԼԼԻ ՂԱՄԲԱՐՅԱՆԸ:

-Ի՞նչ առաջընթաց ունի ստոմատոլոգիայում էսթետիկ ենթաբաժինը:

-Ստոմատոլոգիայի էսթետիկ բաժինը շատ արագ տեմպերով է զարգանում, եւ շատ պացիենտներ ձգտում են ունենալ լայն տարածում գտած «հոլիվուդյան ժպիտը»:

Կարելի է ասել, որ տափակաձեւ պլոմբաները, վիզուալ առումով անհաջող աշխատանքներն արդեն վաղուց անցյալում են: Հիմա ցանկացած գործընթաց, որ կատարում է ստոմատոլոգը, ենթադրում է էսթետիկ դրսեւորում: Նույնիսկ չերեւացող ատամը պետք է այնպես բուժել, շտկել, որ ե՛ւ գեղեցիկ լինի, ե՛ւ ֆունկցիոնալ:

-Շատե՞րն են ստոմատոլոգի դիմում ոչ միայն բուժման, այլ նաեւ ատամնաշարի հետ կապված էսթետիկ թերությունները շտկելու համար:

-Նոր տեխնոլոգիաները եւ ժամանակակից նյութերի անսահմանափակ հնարավորությունները թույլ են տալիս ունենալ գեղեցիկ եւ առողջ ատամնաշար: Ու, եթե ժամանակին պացիենտները դիմում էին ստոմատոլոգի միայն սուր ցավի դեպքում, ապա այժմ շատ բան փոխվել է, այսինքն՝ պացիենտներից շատերը դիմում են միայն ատամնաշարի էսթետիկ թերությունները շտկելու համար, որի արդյունքում շատացել է օրթոդոնտիկ եւ օրթոպեդիկ բուժման պահանջարկը, գալիս են զուտ վիզուալ շտկումների համար: Մարդկանց մոտ շատ ճերմակ եւ կատարյալ ուղիղ ատամներ ունենալու մեծ միտում կա, եւ նրանք պատրաստ են շտկել նույնիսկ աննշան թեքությունը:

-Խոսենք նորաձեւ դարձած ատամների սպիտակեցման մասին:
-Սպիտակեցումը բուժգործողություն է, որը պրոֆեսիոնալ մոտեցում է պահանջում: Միայն բժիշկը կարող է որոշել գույնի փոփոխման պատճառը, միայն նա կարող է ընտրել խնդիրը հարթելու առավել ճիշտ մեթոդը: Սպիտակեցումից առաջ պետք է բարելավել բերանի խոռոչի առողջական վիճակը, մաքրել ատամնափառը, բուժել լնդերի բորբոքումը: Ատամների սպիտակեցումը ժամանակակից ստոմատոլոգիայում ամենատարածված պրոցեդուրաներից է: Փայլուն ժպիտը որպես հաջողակ լինելու եւ առողջության խորհրդանշան դարձել է շատերի երազանքը՝ անկախ տարիքից եւ սոցիալական գործոններից: Մեր ստոմատոլոգների աշխատանքի հիմնական սկզբունքն անվնաս պրոցեդուրաների եւ հենց պացիենտին համապատասխանող մեթոդի բծախնդիր ընտրությունն է: Սպիտակեցումից առաջ անցկացվում է ատամների մասնագիտական մաքրում եւ, կարիք լինելու դեպքում, վերամիներալիզացնող թերապիա: Արդյունքի պահպանման համար անհրաժեշտ է տարին մեկ անգամ իրականացնել սպիտակեցում:

-Որո՞նք են ատամների սպիտակեցման ժամանակակից մեթոդները։

-Այժմ շատ մեծ տարածում ունի ատամների լուսային սպիտակեցումը, որն ապահովում է ձյունաճերմակ ժպիտ: Ամենաերիտասարդ, բայց, միեւնույն ժամանակ,  ամենահայտնին մեր օրերում հենց այդ մեթոդն է:

-Ասում են՝ ատամների սպիտակեցումը վնասում է ատամնաշարի էմալը: Որքանո՞վ է այս տեսակետը համապատասխանում իրականությանը։

-Եթե ատամների լուսային սպիտակեցումը կատարվում է բարձրորակ նյութերով եւ  ցուցումներին խիստ համապատասխան, ապա էմալը վնասելու խնդիր չի կարող առաջանալ:
-Կա՞ առանձնահատուկ սննդակարգ, որին պետք է հետեւել` սպիտակեցման արդյունքը հնարավորինս երկար պահպանելու համար:

-Ատամների լուսային սպիտակեցումից հետո խորհուրդ է տրվում պահել «սպիտակ դիետա», որի արդյունքում ատամների սպիտակեցումը պահպանվում է ավելի երկար:
Բավականին խիստ գրաֆիկ է սահմանվում առաջին մեկ-երկու շաբաթվա համար: Նոր սպիտակեցված ատամներն արագ գունավորվելու հատկություն ունեն, եւ ստացված արդյունքը հնարավորինս երկար պահպանելու համար խորհուրդ է տրվում մի քանի օր չօգտագործել ցիտրուսային մրգեր, գունավոր սնունդ եւ ըմպելիքներ։ Պարտադիր պայման է նաեւ ծխելը դադարեցնելը:  

-Ժամանակակից տեխնոլոգիաները չեն շրջանցել նաեւ ստոմատոլոգիան: Խոսենք վերջին ձեռքբերումներից:

-Կարծում եմ՝ ստոմատոլոգիան, հատկապես նրա էսթետիկ բաժինը բժշկության ամենաարագ զարգացող ճյուղերից մեկն է: Այժմ ստոմատոլոգիան ավելի է թվայնացվում, ինչը ստոմատոլոգներին մեծ հնարավորություններ է տալիս առավելագույն արդյունավետ դարձնել իրենց աշխատանքը: Ստոմատոլոգիան այն բնագավառն է, որտեղ, շատ հնարավոր է, հենց այս պահին էլ մի նոր բան է ստեղծվում: Այնպես չէ, որ ստոմատոլոգիան ամբողջությամբ փոխվում է, փոխվում են նյութի տեսակները, գործիքները, մոտեցումները, բայց երեւույթը, ընդհանուր հաշվով, մնում է նույնը՝ շարունակ կատարելագործվելով:

-Իսկ ի՞նչ ասել է թվային ստոմատոլոգիա:

-Վերջին տարիներին շատ մեծ դերակատարում ունեն թվային սարքավորումները: Թե՛ Հայաստանում, թե՛ ամբողջ աշխարհում մեծ տեմպով զարգանում է ստոմատոլոգիայի թվային ենթաբաժինը: Վաղուց ամեն ինչ գնում է դեպի թվայնացում, ու ստոմատոլոգիան եւս բացառություն չէ: Այն իրենից ենթադրում է ե՛ւ հարմարավետություն, ե՛ւ ժամանակի խնայում, ե՛ւ որակի բարձրացում: Թվային ստոմատոլոգիան բժշկության ինովացիոն ուղղություն է, որտեղ լայն ընդգրկում ունեն համակարգչային տեխնոլոգիաները: Այն ատամնածնոտային հիվանդությունների բուժման ժամանակ հնարավորություն է տալիս ստանալ բավականին մեծ էֆեկտիվ արդյունք, առավելագույն էսթետիկա:
-Կա տարածված կարծիք, ըստ որի` իմպլանտացիան շատ դժվարին, ռիսկային վիրահատություն է, ուստի արժե հնարավորինս խուսափել դրանից․ այս պնդումը համապատասխանո՞ւմ է իրականությությանը, թե՞ պարզապես միֆ է:

-Կարիք չկա խուսափել իմպլանտացիայից, քանի որ այն կատարվում է անզգայացման տակ, եւ պացինետը բացարձակ ոչ մի ցավ չի զգում: Իսկ ռիսկայնությունը որոշելու համար նախապես պացիենտը անցնում է մի շարք հետազոտություններ, որից հետո միայն պարզվում է՝ սկսե՞լ գործընթացը, թե ոչ:

-Եթե երեխան 14 տարեկան է, տրավմայից հետո բացակայում են երկու կենտրոնական կտրրիչները, կարելի՞ է պատրաստել կամրջաձեւ պրոթեզ:

-Այդ տարիքում չի կարելի պատրաստել կամրջաձեւ պրոթեզ, քանի որ ծնոտը դեռեւս լիարժեք ձեւավորված չէ:

-Արդյոք կարելի՞ է հղիների մոտ բուժել գինգիվիտը` լնդաբորբը:

-Դա հիպերտրոֆիկ գինգիվիտ է որպես այդպիսին, դեղորայքային բուժում հղիներին չի թույլատրվում, բայց, ամեն դեպքում, պետք է լինել հետեւողական եւ ծննդաբերությունից հետո իրականացնել համալիր բուժում:

-Ընդհանրապես ստոմատոլոգիան առողջապահության զարգացո՞ղ ուղղություն է:
-Ստոմատոլոգիան բժշկության ամենամեծ պահանջարկ ունեցող ուղղություններից մեկն է: Մրցակցության անընդհատ զարգացումն էլ իր հերթին բժիշկներին մղում է ինքնակատարելագործման եւ բուժման նոր, ավելի պրոգրեսիվ մոտեցումների որոնման: Դա էլ նպաստում է ոլորտի արագ թափով զարգացմանը: Այսօր ստոմատոլոգին այցը չի նույնացվում վախի, ցավի ու տհաճության զգացումների հետ: Ժամանակակից ստոմատոլոգիան, պրոթեզավորումը եւ ատամերի բուժումը դարձել են ավելի անվտանգ ու անցավ: Ժամանակակից ստոմատոլոգիական տեխնիկան, սարքավորումներն ու բժիշկների բանիմացությունը թույլ են տալիս այնպիսի խնդիրներ լուծել, որոնք ոչ վաղ անցյալում անհնար էին թվում: Այժմ ստոմատոլոգիան ոչ միայն զբաղվում է ատամների վերականգնմամբ, այլ նաեւ ատամների առավելագույն քանակության պահպանմամբ: Կարելի է ասել՝ ժամանակակից ստոմատոլոգիան ավելի մարդասիրական է:
-Որպես վերջաբան ի՞նչ կմաղթեք մեր հասարակությանը:

 -Ասեմ, որ կանխարգելումը շահեկան է ե՛ւ ֆինանսական, ե՛ւ այլ առումներով, ու մասնագետին ժամանակին դիմելու դեպքում խնդիրները հարթվում են անհամեմատ ավելի դյուրին։ Սակայն ամենակարեւոր կանխարգելումը տարրական հիգիենայի պահպանումն է: Որպես բժիշկ մաղթում եմ միմիայն առողջություն: Թող մարդկանց հոգիներում լինեն խաղաղություն, հանգստություն եւներդաշնակություն: